Passief bouwen

Passief (ver)bouwen heeft tot doel het energiegebruik van gebouwen drastisch te beperken door:

• goede isolatie en kierdichting
• het voorkomen van thermische (koude) bruggen
• gebalanceerde ventilatie
• het gebruikmaking van natuurlijke energiebronnen en ventilatie.

Het principe is eenvoudig, maar het ontwerp vraagt extra aandacht. Het kan ook bij  renovatie worden toegepast.

Erkende maatregel

Staat als principe niet op de geactualiseerde Erkende maatregelenlijst (EML) die als bijlage bij de Omgevingsregeling is opgenomen. Wel zijn op deze lijst onderdelen van het principe te vinden, waaronder isoleren van de schil.  

Verwacht resultaat

Met passief bouwen kan het energiegebruik voor verwarmen en koelen ten opzichte van de traditionele bouw met 90% worden verminderd. In combinatie met de langere levensduur leidt dit, ondanks de hogere investeringskosten, onderaan de streep tot een positief financieel resultaat. Ook is het gezonde en comfortabele binnenklimaat een pluspunt. 

Praktijkervaring 

Nieuwbouw

In 2011 is de eerste PO passiefschool van Nederland gerealiseerd. De Veldhuizerschool in Ede. Er zijn geen gasaansluiting, radiatoren of vloerverwarming aanwezig. Het gebouw wordt grotendeels op temperatuur gehouden door de aanwezige personen. Dit resulteert in een grote energiebesparing ten opzichte van traditionele schoolgebouwen. 

In 2011 werd het schoolgebouw van SO/VSO school het OdyZee College opgeleverd. Het schoolgebouw is in opdracht van Stichting Emergis, dat tevens eigenaar is van het pand, passief gebouwd. Gemeente Goes is huurder. Van ontwerpfase tot oplevering duurde de ontwikkeling van het 2.450m² grote pand zo'n 3 jaar. De bouwkosten bedroegen ongeveer € 3,3 miljoen. In 2011 ontving het gebouw de Passief Bouwen Award. 

Ook Brede school De Golfslag in Domburg werd in 2011 gerealiseerd. Gemeente Veere was opdrachtgever voor het circa 1.000m² grootte schoolgebouw. De bouwkosten waren 10% hoger dan wanneer er niet passief gebouwd zou zijn. Bijzonder aan de ontwikkeling  is dat de architect een coördinerende rol heeft vervuld tijdens het bouwproces. 

De Brede Bossche School Nieuw Zuid in Den Bosch werd in 2012 opgeleverd. Het gebouw van het kindcentrum is zo ontworpen, dat er nauwelijks energie nodig is voor ruimteverwarming. Ook heeft het pand hoge isolatiewaarden, zijn koudebruggen zoveel mogelijk voorkomen en is er efficiënte ventilatie met nachtkoeling. De BBS won de Passief Bouwen Award 2013.

In 2014 is de eerste VO passiefschool gerealiseerd: GSG Leo Vroman. Rector Herman van Tongerloo uit zich daar 10 jaar later zeer positief over. "Als we morgen een nieuw gebouw bouwen, kiezen we weer voor passiefbouw. Destijds was het een forse investering, maar we zijn er heel tevreden mee en hebben de investering in 10 jaar terugverdiend.". Gezien een passief gebouw anders gebruikt dient te worden, is het volgens van Tongerloo belangrijk om de gebruikers al vroeg in het proces mee te nemen en toe te lichten waarom keuzes gemaakt worden.

Ook in België wordt er passief gebouwd. Nadat twee scholen in Knokke fuseerde, bouwden ze een passief schoolgebouw dat maximaal 15kWh per vierkante meter gebruikt voor verwarming en koeling. Het gebouw is zo'n 3.300m² groot en werd opgeleverd in 2017

Renovatie

IKC De Schakel in Vlaardingen is op basis van het passief bouwen-principe gerenoveerd. Daarvoor zijn speciale prefab gevelelementen ontwikkeld. De oude gevel is per lokaal verwisseld voor nieuwe gevelelementen.

Tips

• Schakel een ervaren adviseur in
• Bekijk de mogelijkheid om passiefbouw te combineren met circulair/biobased bouwen en natuurlijke ventilatie
• Ga integraal te werk 
• Laat het gebouw certificeren 
• Controleer goed voor welke subsidies je in aanmerking komt
• Betrek de gebruiker vroegtijdig
• Coach gebruiker op gebruikgedrag

Deel je ervaring Via onderstaande reactieknop kun je aanvullen of reageren. Niet vergeten op te slaan.   Heb je ervaring met andere maatregelen? Bekijk onze lijst en deel deze ervaring. Samen worden we wijzer.

Image

Bronnen en meer informatie 

• Webpagina: Wat is passief bouwen? (Stichting PassiefBouwen, 2024)
• Database: Passive House Database (Passive House Institute, 2024)
• Nieuwsbericht: GSG Leo Vroman 10 jaar later! (RuimteOK, 2024)
• Nieuwsbericht: IKC De Schakel te Vlaardingen (Bouwnext, 2019)
• Nieuwsbericht: Knokke-Heist, Belgium (ArchDaily, 2017)
• Nieuwsbericht: Brede Bossche School Nieuw Zuid Den Bosch (Architectuur.nl, 2014)
• Nieuwsbericht: Veldhuizerschool te Ede (Bouwnext, 2012)
• Webpagina: Brede school De Golfslag (Rothuizen, 2011)
• Webpagina: Passief en flexibel schoolgebouw OdyZee (Rothuizen, 2011)