De stijgende energieprijs heeft grote consequenties voor huishoudens, scholen, sportaccommodaties en andere maatschappelijke voorzieningen.
Warme plekken met douche
Wat betreft huishoudens zullen er mensen zijn die de rekening niet meer kunnen betalen. Mogelijk doen zij een extra beroep op de faciliteiten van scholen, sportaccommodaties, buurthuizen, bibliotheken en werkgevers. Bijvoorbeeld om warm te blijven (warme werkplek), te douchen of te eten. Deze voorzieningen zijn vaak een tweede thuis waar mensen een groot deel van de dag verblijven. De gevolgen van energiearmoede kunnen juist daar worden verzacht. De betrokken organisaties kampen echter zelf ook met een hoge energierekening.
Snelle aanpak scholen nodig
Scholen krijgen een vaste vergoeding vanuit het Rijk voor het onderhoud van hun gebouw en het energiegebruik. De energielasten gaan een (groot) gat slaan in hun reserves. Brancheorganisaties zijn in gesprek met het Ministerie van BZK om te kijken of compensatie mogelijk is. Ondertussen inventariseert de PO-raad hoeveel de kosten zijn gestegen. Ambitie is voor 2050 alle scholen te verduurzamen. Als het benodigde geld hiervoor snel door het Rijk wordt geleverd, kan de energierekening snel weer omlaag. Ruim 70% van de gemeenten heeft tegenwoordig een Integraal Huisvestingsplan en weet welke scholen als eerste aan de beurt zijn. Zie in dit verband onze activiteiten rond het Deltaplan Scholen.
Gezond en anticiperen op verandering
De dure energie raakt ook de sportverenigingen. Ze zijn bang voor ledenverlies en beweegarmoede waarmee ook de gevoeligheid voor infecties als COVID toeneemt. Daarom roept het NOC*NSF het kabinet op ervoor te zorgen dat Nederland in beweging blijft. Sportclubs kunnen zelf ook iets bijdragen bijvoorbeeld door korte douchetijden te hanteren of de ijsbaan een maand later op te starten dan normaal.
“Je ziet wel dat mensen nu al langer douchen in zwembaden”, zegt John Machiels van SRO, maar hij kan niets zeggen nog over de behoefte aan alternatieve warmte deze winter. “Ik zie wel maatregelen als douches die op bepaalde plekken enkel nog koud water leveren, dat komt er nu al voor. Bovendien kunnen de prijzen van abonnementen omhoog gaan. Dan kunnen de mensen met behoefte aan warmte waarschijnlijk ook hun abonnementen niet meer betalen.”
Onbetaalbare lasten buurthuizen
Vorig jaar stonden er al buurthuizen op omvallen door de stijgende energieprijzen, blijkt uit een enquête onder 250 Friese dorps- en buurthuizen. Dat is nu alleen maar toegenomen. “Er moet een warme plek in wijken en buurten blijven, ook letterlijk”, zegt Vincent Jacobs, coördinator buurthuizen bij LSA Bewoners. “Die behoefte zag je ook nadrukkelijk tijdens de lockdown. LSA inventariseert momenteel wat er bij buurthuizen speelt en welke oplossingen lokaal al worden geboden.
In diverse gemeenten is er nieuwe aandacht voor kleinschalige buurtaccommodaties om te zorgen voor goede warmte-plekken. In Engeland wordt daar actief op ingezet. Utrecht heeft daar niet voor gekozen, omdat de gemeente wil dat mensen het thuis warm genoeg hebben.
Bibliotheken wachten af
De Vereniging van Openbare Bibliotheken houdt er rekening mee dat door de stijgende energieprijzen de bibliotheken intensiever zullen worden gebruikt. Er zijn nog geen concrete acties voor uitgezet. Ze wachten af wat er gebeurt.
Minder thuiswerken óf vergoeding
In tijden van corona hebben veel werkgevers ingezet op meer thuiswerken: soms wel tot 50%. Vraag is of dat deze winter haalbaar is nu de energieprijzen stijgen.
Opgezegde energiecontracten
Vanuit het Rijk kwam de verplichting vanaf 10 oktober 2022 geen gas meer te kopen van Gazprom. Dat is nu uitgesteld tot begin 2023. Er zijn evenwel organisaties die hun contract hebben beëindigd en zitten nu met de hogere energieprijs. Een aantal overweegt voor deze hogere prijs een claim bij het Rijk neer te leggen.
Meedoen?Deel jouw aanvullingen op dit bericht met ons en sluit je aan bij ons netwerk. |
 |
Meer informatie
Berichten over:
- Gemeenten:
- Webbericht: Utrecht volgt niet Britse warmeplekkenbeleid vanwege energieprijzen (RTV Utrecht, 2 september 2022)
- Webbericht: Gemeenten voorlopig niet verplicht tot opzeggen Russische gascontracten (NOS, 6 september 2022)
- Onderwijs
- Webbericht: Energieprijzen knelpunt voor schoolbesturen (PO-raad, 15 februari 2022)
- Webbericht: Scholen doen te weinig aan hun energieverbruik (Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant, 2022)
- Webbericht: Energiebesparing schoolgebouwen is gezamenlijke verantwoordelijkheid (RVO, 9 december 2019)
- Ontwikkelwerk: Deltaplan Scholen
- Enquête: Stijging energielasten scholen door de PO-raad
- Sport:
- Webbericht: NOC*NSF rekent op kabinet om sport niet in de kou te laten staan (NOC*NSF, 20 september 2022)
- Webbericht: Energiecrisis raakt ook de sport vol (NOC*NSF, 1 september 2022)
- Webbericht: Energierekening sportclubs kan omlaag (Duurzaam Gebouwd, 25 februari 2022)
- Webbericht: Stijgende energielasten bron van zorg voor sportaanbieders (Mulier Instituut, 2022)
- Webbericht: Sluiting zwembaden en ijsbanen dreigt door hoge energieprijzen
- Publicatie: Verduurzamen van sportaccommodaties, overzicht van initiatieven (RVO, juli 2015)
- Buurthuizen
- Webbericht: Dorps- en buurthuizen 'op omvallen' door hoge energieprijzen (Omrop Fryslân, 17 december 2021)
- Webbericht: Stijgende energieprijzen gevaar voor exploitatie dorps- en buurthuizen (Groot Sneek, december 2021)
- Webbericht: Buurthuizen en ontmoetingsplekken kunnen tot 9 oktober 2022 een BuurtBespaarBudget aanvragen
- Aanpak verduurzamen:
