Duurzame Friese dorpshuizen

Ruim 40 dorpshuizen in Zuidwest Friesland doen mee aan een pilotproject waarbij zowel het energieverbruik als de exploitatie van de gebouwen onder de loep wordt genomen. Aanjager Minne Hovenga van Doarpswurk vertelt.

De dorpshuizen krijgen maatregelen gepresenteerd om kosten te besparen op hun energieverbruik. De adviesgesprekken zijn in volle gang.

In enkele stappen energieneutraal
Bij de dorpshuizen is geïnventariseerd wat de bouwkundige staat van het gebouw is en met welke middelen en ingrepen de energieprestatie kan verbeteren. “Verouderde dorpshuizen zijn vaak slecht geïsoleerd. Maar isoleren is een forse investering en niet altijd rendabel voor deze dorpshuizen. Een deel van het energieverlies moet je accepteren en de oplossing zoeken in een combinatie van maatregelen. Denk aan gedragsverandering en technische en bouwkundige ingrepen”, aldus Minne Hovenga van Doarpswurk, de grote aanjager achter dit project.

Korte klap kost niets
De kortste klap om energie in dorpshuizen te besparen kost geen euro, zo blijkt uit de eerste adviesgesprekken. Het inregelen van de verwarmingsketel kan enkele dorpshuizen flink wat geld besparen. Er is veel animo voor zonnepanelen, wat een voordeel in de kas van de dorpshuizen kan opleveren. Twee dorpshuizen in het gebied lopen qua energiebesparing voorop; zij kunnen met een paar aanpassingen zelfs energieneutraal worden.

Inspelen op nieuwe behoeften
Bij 15 dorpshuizen wordt ook een analyse van de (financiële) exploitatie gedaan, en een toekomstvisie opgesteld over de functie in het dorp en de omgeving. Met energiebesparende maatregelen alleen kun je een dorpshuis niet behouden. De maatschappij verandert. Dorpshuizen willen hier graag op inspelen, zo blijkt uit de eerste verkenningen. Vaak ontbreekt een lange termijn visie hoe die veranderingen bij kunnen dragen aan een sterkere financiële positie. Besturen worden aangemoedigd nieuwe wegen in te slaan, bij andere dorpen te kijken en binnen de gemeenschap te inventariseren wat de behoeften zijn. 

Hoe verder?
Naar verwachting zijn in de loop van 2017 alle deelnemende dorpshuizen onder de loep genomen. Om de maatregelen te kunnen realiseren, wordt de komende tijd ook gekeken naar slimme financieringsmogelijkheden.

Deze pilot is opgezet door Doarpswurk, in nauwe samenwerking met de gemeenten De Friese Meren en Zuidwest-Friesland, Waterschap en Provincie. Doarpswurk draait mee in het Bouwstenen-netwerk Verduurzamen.

Meer informatie

• Over de verduurzamingsaanpak van gemeenten in Friesland en anderen
• Fragment uit een energiebesparingsrapport van een van de dorpshuizen in West-Friesland, met verwachte daling van energiekosten per m² en de voorgestelde besparingsmaatregelen (Doarpswurk, DorpStroom en W2N Engineers, 2016)
• Informatiepagina’s over Duurzaam en fris en Exploitatie