LinkedInYouTubeTwitter

Cultureel ondernemerschap

TheaterMeer theaters, minder bezoekers en minder subsidie; hoe houd je dan als cultureel ondernemer het hoofd boven water? Willem van der Craats maakt ons deelgenoot van zijn zoektocht voor de Kamers in Amersfoort; mét ook landelijke cijfers.

 

Willem werkt momenteel voor De Kamers in Amersfoort. Onderstaand de resultaten van zijn marktonderzoek.

 

Kengetallen


Het aantal culturele instellingen in Nederland is in de periode 2000-2008 verdubbeld (ESB, 24 juni 2011). De subsidie voor cultuurinstellingen is in dezelfde periode met 30% toegenomen. Dat betekent minder subsidie per instelling. Ook hebben podia tussen 2008 en 2011 een kwart van hun bezoekers verloren (A. Born e.a., 2011, Subsidiering van Podiumkunsten). Geraamd wordt door de Raad van Cultuur dat er een uitval van 60% van het huidige aanbod zal plaatsvinden.

 

Daarnaast blijkt dat de gemiddelde kostprijs per theaterbezoek € 81,- te zijn, waarvan € 55,- is gesubsidieerd (ESB, 24 juni 2011). Dus tel uit de winst (lees: verlies).

 

Vergeleken met bijvoorbeeld Engeland is de hoeveelheid subsidie in relatie tot de eigen inkomsten van de theaters relatief laag. In Nederland bestaat minder dan 20% van de inkomsten uit subsidie (tweede staafje in grafiek rechts). In Engeland is dat meer dan 50% (vierde staafje in grafiek rechts).

 

Om dan nog maar niet te spreken over huisvestingskosten . Culturele instellingen in Nederland zijn jaarlijks zo'n € 700 miljoen kwijt aan huisvestingskosten. Dat is meer dan bijvoorbeeld welzijn (€ 400 miljoen) of kinderopvang (€ 500 miljoen)(Bouwstenen voor Sociaal, 2011, Cijfers maatschappelijk vastgoed). Sterker nog, met € 260,- m2 per jaar aan huisvestingskosten kent de sector de duurste vierkante meters van het maatschappelijke vastgoed.

 

Op weg naar cultureel ondernemerschap


Al deze ontwikkelingen vragen om een andere benadering, namelijk meer op ondernemerschap gericht en een minder subsidie-afhankelijke relatie. Gedacht kan worden aan: 

  • Sanering van de sector
  • Verhoging eigen inkomsten
  • Verlagen van de overhead
  • Verhogen bezettingsgraad
 
Dit vraagt ook om een andere denkrichting, bijvoorbeeld door buiten de bestaande (kunst) kaders te denken en in oplossingen te denken. Maar ook door nieuwe verbindingen te zoeken (met ZZP-ers bijvoorbeeld).
 
Willem bepleit te redeneren vanuit markten, diensten en de organisatie. Ken je doelgroep, bekijk je positie ten opzichte van de concurrent vanuit de ogen van de klant en vraag jezelf af: bied ik wel de juiste waar(de) voor mijn klanten?
 
 
Praktijkvoorbeeld: De Kamers
 
In de buurt van Amersfoort zijn 116 theaters te vinden. De Kamers is daar één van. Het verdienmodel van De Kamers bestaat uit:
  • Entree en subsidie
  • Horeca
  • Welzijnssubsidie
  • Verhuur en tramingen
  • Fondsen en sponsoren
In 2008 was de omzet ruim € 1 miljoen, maar deze is gedaald naar € 600.000,- in 2010. Na twee jaar rendabel te zijn geweest, is in 2010 het bedrijfsresultaat licht negatief. Ook De Kamers had erg veel last van eerder genoemde marktontwikkelingen en kampte met teruglopende entree en subsidie inkomsten, minder welzijnssubsidie, minder trainingen en inkomsten uit fondsen en sponsoren. De inkomsten uit horeca stegen wel.
 
Daarom heeft De Kamers het verdienmodel aangepast. Zo werd De Kamers een leerwerkbedrijf, kwam er uitbreiding van de horeca, kwamen er arrangementen, werd meer gericht op verhuur, maar ook op ZZP-events en social events en werden er in plaats van fondsen en sponsoren gezocht naar 'sociaal aandeelhouders'. Nu gaat het weer de goede kant op, hoewel het geen garantie voor de toekomst is.

 

 

Meer informatie

 

Zie hier diverse interessante plaatjes bij het verhaal van Willem en blog van Willem van der Craats.

 

Dit artikel sluit aan bij punt 2 uit de Agenda maatschappelijk vastgoed 2012; beter gebruik en exploitatie. Zie ook de volgende bijeenkomsten:

 

 

Reactie toevoegen

Plain text

  • Geen HTML toegestaan.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
CAPTCHA Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.