Is er behoefte aan een ijzeren voorraad bij gemeenten voor de opvang van vluchtelingen en andere kwetsbare doelgroepen? Deze vraag dringt zich op naar aanleiding van de Spreidingswet.
Veel emotie en geld
De Spreidingswet moet de opvang van vluchtelingen beter over het land verdelen en meer rust brengen in de discussies over opvang. Het steeds op- en afschalen van de opvang kost de samenleving ook veel geld. Dat kan beter. In diverse gemeenten worden gesprekken gevoerd hoe dat vorm te geven. Op 1 juni 2023 ook in de Tweede Kamer. Het is een gevoelig dossier. En los van de vraag of de Spreidingswet er wel of niet komt, komen er vluchtelingen naar Nederland die ergens onderdak moeten krijgen. Net als veel andere mensen. Wie pakt dat op? En wanneer? En met wie?
Rol voor vastgoed
De urgentie en de complexiteit van de opgave vragen om een integrale aanpak, stevige regie en duidelijke beslislijnen. In diverse gemeenten zijn hierover afspraken gemaakt en ligt het primaat voor het aankopen, aanhuren en transformeren van panden bij de afdeling vastgoed. Maar hoe de maatschappelijke opgave lokaal te vertalen en ruimtelijk in te passen, moet lokaal worden uitgewerkt. Vragen die daarbij een rol spelen zijn:
- Wordt de opgave bestuurlijk onderschreven?
- Hoe zou een structurele voorziening op ruimtelijk, portefeuille en pand-niveau er uit kunnen zien?
- Wie kan wat doen?
- Hoe verhoudt de gemeente zich ten opzichte van andere partners?
- Hoe zit het met geld?
- Hoe om te gaan met de urgentie?
Vastgoed vroegtijdig aan tafel
In Bouwstenen-verband is een notitie opgesteld om de nieuwe rol van "gemeentelijke vastgoed" bij de opvang van vluchtelingen en andere kwetsbare doelgroepen te verkennen. Het dient als aanzet voor gesprekken die we binnen Bouwstenen voeren. Van belang is dat beleid en vastgoed in een vroeg stadium met elkaar aan tafel zitten. "Voor immigratie en andere maatschappelijke ontwikkelingen is enorm veel ruimte nodig. Die moet je vroegtijdig claimen", zei wethouder Groot Wassink van Amsterdam tijdens de Bouwstenen-jaarbijeenkomst. De gemeentelijke vastgoed afdelingen kunnen helpen die ruimte te vinden en ze kan ook haar vastgoedexpertise inbrengen.
Landelijk rondetafelgesprek
Het gesprek op 1 juni 2023 met leden van de Tweede Kamer is online te volgen. Wethouder Groot Wassink zal daar namens de VNG het woord doen. Alle gesprekspartners aan deze tafel hebben inmiddels hun positionpaper ingebracht. Men is er in grote lijnen over eens dat er snel een wet moet komen. Dat eerder niet is geluisterd naar inspraak en de uitspraak van de Raad van State wekt wrevel op. Veel opmerkingen gaan over de (on) uitvoerbaarheid en neveneffecten van de wet, waaronder:
- de verdeelsystematiek en de bonus; te complex, niet eerlijk richting gemeenten die eerder extra opvang realiseerden, precendent belonen uitvoeren wet
- het samenspel tussen medeoverheden: minder onderlinge solidariteit, verhandelbare mensenrechten
- de locaties: behoefte aan locaties voor langer termijn, flexibel te gebruiken, een kwaliteitskader en ruimte voor kleinschalige locaties
- onderliggende regels; onvoldoende uitgewerkt, termijnen niet realistisch, rollen onvoldoende uitgewerkt.
Het is hoe dan ook zoeken naar goede oplossingen; internationaal, landelijk, regionaal en lokaal. Wij zijn vooral druk met de vraagstukken op die laatste schaal.
Ook meedoen?Ook meedoen met het gesprek vanuit het sociale en/of fysieke domein? Dat kan. Sluit je aan als partner en neem deel aan de gesprekken in een van onze netwerken, bijvoorbeeld het netwerk Beleid en Vastgoed, Makelen & Schakelen, Vastgoedmanagement en Chefs vastgoed. Samen weten en kunnen we meer. |
 |
Meer informatie:
- Verkenning: IJzeren voorraad (mei, 2023)
- Rondetafelgesprek Spreidingswet op 25 mei 2023, Tweede Kamercommissie Justitie en Veiligheid
- Onderzoek: Focus op opvangcapaciteit voor asielzoekers (Algemene Rekenkamer, januari 2023).
- Webinfo: Vluchtelingen
