2310 Circulariteit en gemeentefinanciën

Heerlijke muffins, lekkere broodjes en een vol programma voor het netwerk financiële experts op 3 oktober 2023 bij de gemeente Haarlemmermeer. 

Circulariteit nog geen praktijk

Over circulariteit valt veel te vertellen, maar het beleid is nog in ontwikkeling, de praktijk nog in beweging en daardoor is het ook nog lastig goed aan circulariteit te rekenen. De accountant wil wel een goede onderbouwing zien als gemeenten met lange afschrijvingstermijnen en restwaarden rekenen. Die staan daar nog verschillend in. Daarbij zijn kostprijsdekkende huur, afschrijvingstermijnen en restwaarden communicerende vaten en gaat het bij circulariteit om materialen en niet om arbeid. Daar zit geen restwaarde op. 

Sturen aan de voorkant

Sturen doe je in principe aan de voorkant, vinden velen, maar mooi als je daar ook een financiële prikkel in kan meegeven, vinden sommige. Dan worden projecten sneller haalbaar. We zijn benieuwd hoe de commissie BBV hierin staat. We verkennen de ins en outs van een paar opties:

1. De opbrengst van materiaal meenemen als opbrengst bij de sloopkosten
   (nu nog niet veel)
2. Afschrijftijd verlengen naar bijvoorbeeld 80 jaar (niet echt handig want tussentijds moet er ook wat gebeuren)
3. Afschrijven tot WOZ/marktwaarde zoals bij bedrijven en verder uitgaan van waardebehoud
4. Niet afschrijven, maar uitgaan van duurzaam doorexploitatie waarbij rekening wordt gehouden met onderhoud en vervangingsinvesteringen. 
5. Koersen op 55% los maakbaarheid van materialen bij nieuwbouw en daarbij 5% restwaarde inboeken  

Voorbeelden en cases

Allerlei voorbeelden komen voorbij. Ondertussen merken we dat ons vocabulaire ook niet meer goed past. Slopen wordt demonteren, afschrijven op materiaal is eigenlijk geen optie als je uitgaat van waardebehoud en vervangingsinvesteringen klinkt in dat licht ook vreemd. Eigenlijk proberen we iets nieuws in een oud systeem te passen. Geen idee hoe een super circulair gebouw er nu uitziet en wat dat betekent voor de exploitatie en levensduur (van onderdelen). Misschien een keer een case uitwerken.  

Verantwoorden op duurzaamheid

Na de lunch delen we hoe duurzaamheid wordt gemonitord. Ingrid deelt een overzicht. SDG-monitors zijn hoog over en in de jaarverslagen komt het nog nauwelijks voor. Wat betreft kwaliteit blijft het wat hangen op de NEN 2767, soms iets over CO2 reductie en de EML. Verslaglegging en verantwoording vindt in ander kaders plaats. Dat er regels  uit Europa komen is bekend maar ze zijn nog niet verkend voor wat betreft hun betekenis voor vastgoed.

Klaverjassen met stabiele kapitaallasten

Paul vertelt hoe ze in Amsterdam proberen toe te werken naar meer stabiliteit in de dekking van de investeringen. Anders dan in Rotterdam waar de vraag vanuit financiën kwam lag het initiatief hier bij vastgoed, wat het veel lastiger maakt. Paul deelt zijn presentatie (opgeschoond van vertrouwelijke informatie) en zal ons ook de link naar relevante nota’s sturen. Wellicht aardig beide benaderingen eens naast elkaar te zetten. Kan iedere gemeente kijken wat werkt; de Amsterdamse of Rotterdamse methode. Het is net een potje klaverjassen.

De tekorten laten zien

Na de thee schuift ook David Rietveld van de VNG aan en tovert Ingrid een overzicht met tekorten op onderwijshuisvesting uit haar tas. De cijfers zijn gebaseerd op een insteek waarbij in 40 jaar naar een stabiele lijn in de kapitaallasten wordt gewerkt (duurzaam door exploiteren met voldoende geld op de begroting om de vervangingen te regelen). De kosten zijn toegerekend naar kosten per kind per jaar, wat nodig en normaal is (die de minister geacht wordt te vergoeden.  

Onderwijshuisvesting hoog op agenda VNG

David vertelt over de gemeentefinanciën. Goed om te horen dat onderwijshuisvesting op nummer 1 of 2 staat om vanuit de VNG de tekorten bij het rijk aan te kaarten; naast de uitvoering van de participatiewet. De € 750 miljoen uit het UBO is inmiddels opgelopen tot € 1,1 miljard en alleen voor energietransitie. De cijfers in het overzicht van Ingrid hebben betrekking op alle doelen voor 2050. Puntje ook voor de begrotingsbehandeling van BZK die eind november plaatsvindt. Jeugd en armoedebestrijding zijn belangrijke thema’s fijn als we alle kinderen op school een fijn, gezond en warm plekje kunnen bieden.  

De file in

Strak op tijd duiken we de file in of de trein. De treinen van en naar Schiphol hebben er geen zin in vandaag. Gelukkig hebben we goed gegeten en komt iedereen weer veilig thuis.  

Wat volgt We zoeken nog een raadslid die voor Bouwstenen wil jureren voor beste begroting. Ken jij de perfecte persoon? Mail dan naar Elselien@bouwstenen.nl   We zien iedereen graag tijdens de jaarbijeenkomst op 14 december 2023. Je kunt je hier aanmelden!

Meer informatie

Circulariteit

• Notitie: Financiële aspecten van circulaire gebouwontwikkeling (Arthur van Loon, februari 2021)
• Nota: Afschrijvingen gemeente Leeuwarden 2023
• Onderzoek: Financiële waardebepaling 

Verantwoorden op duurzaamheid

• Impressie: Sturen op waarde (Bouwstenen, februari 2023)
• Impressie: Monitoren verduurzamingsopgave (Bouwstenen, april 2023)

Van incidenteel naar structureel

• Impressie: Vervangingsinvestering en meer (Bouwstenen, april 2023) 
• Impressie: Startbijeenkomst Deltaplan Scholen (maart 2022)

Begrotingsadvies VNG

• Webinar om terug te kijken met Groningen en Steenwijk (VNG, juli 2023)
• Presentatie Derde Dinsdag Webinar Gemeentefinanciën (VNG, juli 2023)
• Bericht; Advies aan gemeenten (NOS, juli 2023)
• Bericht: …. Accountancy